Αγγούρια – Γενικές Πληροφορίες

1.1. Αγγούρια – Γενικές πληροφορίες

1.1.1. Εισαγωγή

Τα αγγούρια,  μαζί με τα κολοκύθια, τα πεπόνια και τις κολοκύθες, ανήκουν στην οικογένεια των κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae).

Πιστεύεται ότι είναι φυτό ενδογενές της Ινδίας ή της Αφρικής. Η απόδειξη είναι μάλλον δύσκολη, γιατί η αγγουριά ποτέ δεν βρέθηκε στην άγρια μορφή της. Ο De Candole το 1882 πίστευε ότι το αγγούρι καλλιεργείτο στις Ινδίες από το 3.000 π.Χ. ενώ στο ανατολικό Ιράν υπήρχαν επίσης αγγούρια από το 3.000 π.Χ . Στην Κίνα καλλιεργείτο από το 2.000 π.Χ.. Η Κίνα θεωρείται το δεύτερο κέντρο γενετικής παραλλακτικότητας της αγγουριάς και σήμερα η καλλιέργειά της είναι μια από τις πλέον σημαντικές καλλιέργειες λαχανικών.

Στην Ελλάδα αναφέρεται ότι υπήρχε από αρχαιοτάτων χρόνων. Ο Θεόφραστος με το όνομα «Σίκυος» ή «Σίκυς» περιγράφει τρεις ποικιλίες αγγουριών. Το 14ο αιώνα καλλιεργήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία. Πορτογάλοι εξερευνητές μετέφεραν την αγγουριά στη δυτική Αφρική και ο Κολόμβος την μετέφερε στην Αμερική.

 Με βάση δημοσιευμένων στοιχείων το σύνολο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στην Ελλάδα καλύπτουν έκταση περίπου 60.500 στρεμμάτων.

Ειδικότερα στην περιοχή της Ιεράπετρας βρίσκονται 15.500 στρέμματα, περίπου το 25% επί του συνόλου με 11.000 στρέμματα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσαράς, το 15%  στην Πελοπόννησο και το 60% περίπου διάσπαρτο σε όλη την Ελλάδα με ιδιαίτερη αναφορά την Πρέβεζα, Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Κατά τη διάρκεια της συγκομιδής πρέπει να ακολουθούνται οι πιο κάτω δείκτες.

1.1.2. Δείκτες ωριμότητας 

Τα αγγούρια συγκομίζονται σύμφωνα με τα αναπτυξιακά στάδια του φυτού. Ανάλογα με την ποικιλία και τη θερμοκρασία, ο χρόνος από την ανθοφορία μέχρι τη συγκομιδή προσδιορίζεται από 55 έως 60 ημέρες. Ο κύριος δείκτης  ωριμότητας για τη συγκομιδή είναι το μέγεθος του καρπού που εξαρτάται κυρίως από την εμπορική χρήση και την ποικιλία.

Γενικά τα αγγούρια συγκομίζονται σε ελαφρώς πρώιμο στάδιο, κοντά στο επιθυμητό μέγεθος, αλλά προτού να αναπτυχθούν πλήρως οι σπόροι και σκληρύνουν. Η σταθερότητα και η εξωτερική στιλπνότητα είναι επίσης δείκτες για την συγκομιδή του προϊόντος. Ένδειξη επίσης, κατάλληλου χρόνου για τη συγκομιδή, είναι η έναρξη της διαμόρφωσης περιβλήματος στην κοιλότητα του σπόρου από υλικό με μορφή ζελέ, ενώ οι σπόροι που περιέχονται εμφανίζουν ομοιόμορφο λευκό χρώμα. Μεγάλοι και σκληροί  σπόροι με  ελαφρώς κίτρινο χρώμα, είναι ένδειξη υπερβολικά ώριμων με χαμηλή ποιότητα καρπών.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Αγγούρια  που είναι πολύ ώριμα έχουν σκληρό δέρμα και πικρή γεύση. Αγγούρια που είναι κίτρινα είναι υπερβολικά ώριμα. Στην περίπτωση κατά την οποία τα υπερβολικά ώριμα αγγούρια  έχουν ξεχαστεί να συγκομισθούν, θα πρέπει να απομακρυνθούν το συντομότερο δυνατόν από το φυτό και αυτό, γιατί η παραμονή τους θα επιβραδύνει την ανθοφορία και την ανάπτυξη των νέων καρπών.

1.1.3. Ποιοτικοί δείκτες 

Οι ποιοτικοί δείκτες προσδιορίζονται από τα πιο κάτω:

• Τα προϊόντα πρέπει να είναι ομοιόμορφα να έχουν σταθερότητα στη σάρκα τους και να έχουν ομοιόμορφο σκούρο πράσινο χρώμα.
• Τα προϊόντα πρέπει να είναι απαλλαγμένα από ασθένειες που προκαλούν αποσύνθεση της σάρκας τους.
• Το χρώμα του δέρματος να μην κιτρινίζει.
• Η μορφή τους να είναι ανάλογη με την ποικιλία τους.

*Τα παραπάνω κείμενα αποτελούν αποσπάσματα από το βιβλίο μας «Λαχανικά: Μακροχρόνια Συντήρηση, τα μυστικά».