38.1. Ραντίτσιο -Γενικές Πληροφορίες
38.1.1. Εισαγωγή
Τα ραντίτσιο (radicchio) ή κεφαλωτά ραδίκια ανήκουν στην οικογένεια Αsteraceae (Compositae) Σύνθετα. Ο τύπος αυτός του ραδικιού κατά την ανάπτυξη του φυλλώματος σχηματίζει σφαιρική ή επιμήκη κεφαλή. Καλλιεργείται για τη φυλλώδη κεφαλή του, η οποία είναι φαγώσιμη και ανάλογα με την ποικιλία έχει χρώμα λευκό, κόκκινο, μοβ ή γκριζοπράσινο
Ο εντοπισμός της καταγωγής αυτού του λαχανικού είναι λίγο δύσκολος, λόγω των πολλών και διαφορετικών ποικιλιών του. Πιθανότατα το άγριο ραδίκι να προέρχεται από την Εγγύς Ανατολή όπου και εξημερώθηκε για να φτάσει στη Μεγάλη Βρετανία και την Ηπειρωτική Ευρώπη αρκετούς αιώνες πριν. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που καλλιεργούνται παγκοσμίως και παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις όσο αφορά το χρώμα, την υφή, το μέγεθος, το σχήμα, την εποχή ωρίμανσης και άλλα χαρακτηριστικά. Μερικές ποικιλίες ραντίτσιο ή κεφαλωτών ραδικιών είναι: Red ball 3 (στρογγυλή κεφαλή, πρώιμο, ανοιχτό κόκκινο με λευκές νευρώσεις, Variegated of Chioggia ( στρογγυλή κεφαλή, κόκκινο-κρεμ), White of Milan (Κυλινδρική κεφαλή, πρώιμο, ανοιχτό πράσινο) κλπ.
38.1.2. Δείκτες Ωριμότητας
Ο προσδιορισμός του κατάλληλου χρόνου συγκομιδής, καθορίζεται με κριτήριο το εμπορεύσιμο μέγεθος και το χαρακτηριστικό χρώμα της κεφαλής τους. Σε μερικές ποικιλίες η μετάβαση από πράσινα σε κόκκινα ή κόκκινα-μοβ φύλλα γίνεται από την επίδραση της μεταβολής των καιρικών συνθηκών συνήθως από τη διαφοροποίηση της θερμοκρασίας.
Η κεφαλή των ραντίτσιο πρέπει να είναι σταθερή και συμπαγής. Τα φύλλα του έχουν μακρύ κωνικό σχήμα παρόμοιο με μαρούλι. Τα ραντίτσιο πρέπει να συλλέγονται με ένα μικρό στέλεχος του κορμού για να βοηθήσει τη στήριξη των εξωτερικών φύλλων που προστατεύουν την κεφαλή.
Άλλος δείκτης ο οποίος δεν είναι και τόσο ακριβής, γιατί επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς και κλιματολογικούς παράγοντες, είναι ο χρόνος που μεσολαβεί από την σπορά μέχρι την ωρίμανση και προσδιορίζεται σε 45 ημέρες για τα πρώιμα, σε 75 έως 90 ημέρες για τα μεσοπρώιμα και 120 έως 150 ημέρες για όψιμα.
38.1.3. Ποιοτικοί Δείκτες
Οι ποιοτικοί δείκτες προσδιορίζονται από τα εξογκωμένα φύλλα που φύονται σε συμπαγές κεφάλι με λαμπερή εμφάνιση και κοκκινωπό χρώμα που είναι χαρακτηριστικά της ποικιλίας τους. Άλλοι ποιοτικοί δείκτες είναι ο φωτεινός λευκός μίσχος χωρίς ρωγμές ή διάσπαση ή η απουσία νεκρών φύλλων, οι ζημίες από έντομα, οι απουσία βακτηριακής αποσύνθεσης στο άκρο της ρίζας και η εμφάνιση χωρίς ελαττώματα.
*Τα παραπάνω κείμενα αποτελούν αποσπάσματα από το βιβλίο μας «Λαχανικά: Μακροχρόνια Συντήρηση, τα μυστικά».