20.1. Κρεμμύδια Φρέσκα – Γενικές Πληροφορίες
20.1.1. Εισαγωγή
Τα κρεμμύδια είναι φυτά, γνωστά και με τα ονόματα κρόμμυον ή Άλλιον το κοινό ή Άλλιο το κρόμμυο (Allium cepa), με πιθανή προέλευση από τη νοτιοανατολική Ασία.
Τα φύλλα αλλά και οι βολβοί τους τρώγονται έχοντας χαρακτηριστική καυτερή γεύση και άρωμα, που μετριάζεται αν τα κρεμμύδια μαγειρευτούν. Είναι γνωστά εδώ και χιλιάδες χρόνια, καθώς θεωρούνταν -όχι άδικα- δυναμωτικά αλλά και με ιαματικές ιδιότητες, ενώ η εύκολη καλλιέργεια και η δυνατότητα αποθήκευσης βοήθησαν στη διάδοσή τους.
Στην Ελλάδα η καλλιέργεια φρέσκων κρεμμυδιών γίνεται κυρίως με την ανοιξιάτικη φύτευση κοκκαριού, ή με την σπορά είτε υβριδίων μακράς φωτοπεριόδου, είτε διαφόρων ποικιλιών που εισάγονται από άλλες χώρες ή τέλος με σπόρους ντόπιων κρεμμυδιών. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί ραγδαίες εξελίξεις στις ποικιλίες του κρεμμυδιού. Νέα υβρίδια αντικαθιστούν τις παλιές κλασσικές ποικιλίες, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα υβρίδια κρεμμυδιού υπάρχουν σήμερα σε όλους τους τύπους κρεμμυδιού και υπερτερούν τόσο στην ομοιομορφία όσο και στο ύψος των αποδόσεων. Για την Ελλάδα, οι ποικιλίες ή τα υβρίδια κρεμμυδιού χωρίζονται σε δύο μεγάλες ομάδες, αυτές που φυτεύονται το φθινόπωρο και αυτές που φυτεύονται την άνοιξη. Η κύρια διαφορά μεταξύ των ομάδων είναι οι απαιτήσεις τους σε φώς για την ανάπτυξή τους.
Τα κρεμμύδια είναι φυτά ποώδη, διετή ή τριετή (πολυετή), εφόσον απαιτούνται 2 ή 3 χρόνια για τη συμπλήρωση του βιολογικού του κύκλου, από σπόρο σε σπόρο. Συνήθως καλλιεργούνται σαν μονοετή, για παραγωγή βολβών, εκτός αν καλλιεργούνται για παραγωγή σπόρου.
Το ελεύθερο άκρο των φύλλων, είναι επίμηκες, στρογγυλής διατομής, κενό εσωτερικά και διογκωμένο στο κατώτερο 1/3 του μήκους τους.
20.1.2. Δείκτες συγκομιδής
Η συγκομιδή αρχίζει συνήθως στα τέλη του φθινοπώρου και συνεχίζεται έως τα τέλη της άνοιξης. Η συγκομιδή πρέπει να αρχίζει όταν τα κρεμμύδια φρέσκα έχουν διάμετρο στη βάση τους 6 έως 12 χιλιοστά , ενώ το λευκό στέλεχος των βολβών έχει μήκος 50 χιλιοστά . Άλλος δείκτης για τη συγκομιδή των φρέσκων κρεμμυδιών είναι η διάμετρος των λευκών βολβών που πρέπει να προσδιορίζεται από 12 έως 25 χιλιοστά.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Μετά τη σπορά (ή φύτευση) και την εμφάνιση του πρώτου πραγματικού φύλλου, τα επόμενα νεαρά φύλλα εμφανίζονται με ρυθμό ένα φύλλο κάθε 7-10 ημέρες. Ο ρυθμός επηρεάζεται από τις επικρατούσες κλιματολογικές συνθήκες, με κύριο παράγοντα τη θερμοκρασία. Από το στάδιο της εμφάνιση του 1ου πραγματικού φύλλου μέχρι και την έναρξη της βολβοποίησης ο αριθμός των φύλλων κυμαίνεται από 13-18 φύλλα ανάλογα με την ποικιλία, την εποχή φύτευσης, τη διάρκεια της ημέρας και τη θερμοκρασία.
20.1.3. Ποιοτικοί δείκτες
Τα κρεμμύδια φρέσκα πρέπει να είναι καλά σχηματισμένα με ομοιόμορφο σχήμα, λεπτό λαιμό, διογκωμένα φύλλα και φωτεινό χρώμα. Επίσης, πρέπει να είναι χωρίς υπερβολικές ρίζες, σήψη, προσβολές από έντομα, τραυματισμό, μηχανικές βλάβες, σπασμένα ή θρυμματισμένα φύλλα, ή αφυδατωμένα και κομμένα άκρα.
*Τα παραπάνω κείμενα αποτελούν αποσπάσματα από το βιβλίο μας «Λαχανικά: Μακροχρόνια Συντήρηση, τα μυστικά».
